ئه‌مڕۆ دۆزی ژن له كوردستان به ته‌واوی دابڕێنراوه له سیاسه‌ت، به‌و واتایه‌ی خه‌باتكردن بۆ مافه‌كانی ژن له دۆزێكی سیاسی و هه‌مه‌لایه‌نه‌ی كۆمه‌ڵایه‌تییه‌وه، كورت كراوه‌ته‌وه بۆ كۆمه‌ڵێك داموده‌زگای حكومی و ڕێكخراوه‌ی ژنان به سیستمێكی هایڕاكی و دابه‌شكاری له پله‌وپایه و مووچه‌دا.
خۆ ئه‌گه‌ر نزیكتر سه‌رنج بده‌ین، ده‌بینین دۆزی ژن له ئێستادا له فۆرمێكی فه‌رمی و به‌پێوانەیی كراودا گوزارشتی لێده‌كرێت له‌لایه‌ن كۆمه‌ڵێك ڕێكخراو، بێگومان به ‘سه‌رۆكایه‌تی’ كۆمه‌ڵێك له ژنان، كه هه‌ریه‌كه و سه‌ركرده‌یه‌ك یان پارتێکی سیاسی پاڵشپتی ماددی و مه‌عنه‌وی ده‌كات. هه‌ندێكیان پاڵپشتی ده‌ره‌وه‌ی كوردستان وه‌رده‌گرن و به‌هه‌مان شێوه له ده‌وری بازنه‌ی ژنانی ده‌سه‌ڵاتخوازدا ده‌سوڕێنه‌وه، به‌هۆی كۆمه‌ڵێك به‌رژه‌وه‌ندی هاوبه‌شه‌وه كه‌وا ده‌خوازێت پێكه‌وه كاربكه‌ن. دیاره به هه‌موویان له ده‌وری كۆمه‌ڵێك دروشمی (نیولیبڕاڵ) و (ڕیفۆرمخواز)ی لاواز كۆبوونه‌ته‌وه. كۆی داخوازی و گوتارەکانیان له هاوسەنگی ڕەگەزی و چه‌سپاندنی كۆتای ژناندا خۆی قه‌تیسكردووه. هه‌روه‌ها كورتكردنه‌وه‌ی پرسی گرنگ سه‌باره‌ت به (توندوتیژی و هه‌راسانكردن) و زۆری دیكه، بۆته هه‌ندێك ڤیدیۆ كلیپی كورت و ساده و كاڵ و كرچ. له كاتێكدا ئه‌م كلیپانه كۆمه‌كێك ناكه‌ن گه‌ر خودی كێشه‌كه كاری باشی له‌سه‌ر نه‌كرابێت، كلیپێكی نیوخولەکی ده‌توانێت چی له هۆشیاری تاكه‌كاندا بگۆڕێت كه خودی كێشه‌كه هێشتا به‌باشی پێناسه و باس نه‌كراوه له كۆمه‌ڵگه‌دا؟!
ئه‌گه‌ر به وردی له چالاكییه‌كانی ( شانزده ڕۆژه‌ی وه‌ستانه‌وه به دژی توندوتیژی) بڕوانین، وه‌ك تازه‌ترین نموونه، ئه‌وا ده‌بینین كه هه‌ر ئه‌م ڕێكخراوانه و ‘سه‌رۆك’ و ‘به‌ڕێوه‌به‌ر’ و ‘وته‌بێژه‌كانیان’ له‌پاڵ پیاوانی سه‌ركرده و ژنانی پارت و حكومیدا ده‌بینرێن، و به ملپێچێكی پرته‌قاڵییه‌وه كۆمه‌ڵێك وتاری دووباره‌بووه‌وە پێشكه‌شده‌كه‌ن. ئه‌وه‌ی به‌دیده‌كرێت نه‌بوونی هیچ گوتارێكی ڕادیكاڵانه‌یه كه ده‌ست به‌رێت بۆ ڕیشه‌ی كێشه‌كان و ڕه‌خنه‌ی جیدی ده‌سه‌ڵات بكات له هه‌موو فۆرمه‌كانیدا، وە لە هەمان کاتدا ئه‌ڵته‌رناتیڤ و ستراتیژییەكی بوێرانه و بێ سازش بخاته ڕوو بۆ كاركردن و خه‌باتی ژنان. گفتوگۆكان له‌وه‌دا قه‌تیس بوون؛ کە كێ زۆرتر كاری كردووه؟ كێ زۆرترین پرۆژه‌ی ئه‌نجامداوه؟ و كێ زۆرترین پاڵه‌وانیەتی ئه‌نجامداوه؟!
له به‌رده‌وامی ئه‌م نمایشه‌دا هه‌ر جاره و ڕێكخراوێك هه‌ڵده‌ستێت به كردنه‌وه‌ی كۆمه‌ڵێك کارخانە و خولی ڕاهێنان. له هه‌مووی سه‌یرتر خولی (دروستكردن كردنی ژنی سه‌ركرده)یه، كه له‌ڕاستیدا ئه‌مه ئه‌وپه‌ڕی لێدانه له دۆزی ژن. له كاتێكدا ڕێكخراوی ژنان ده‌بوایه كاری له‌سه‌ر نه‌هێشتنی هایڕاكی و جیاكاری بكردایه له نێوان ژناندا، نه‌ك به‌رهه‌مهێنانه‌وه‌ی ئه‌و جیاكارییه بێت كه ده‌سه‌لاتی پیاوسالاری دروستیكردووه له‌نێوان مرۆڤه‌كاندا. له‌وه‌ش گرنگتر خه‌باتی سیاسی ژنان ئه‌وه‌نده‌ی پێویستی به دونیابینی ژنانه و كاری هه‌ره‌وه‌زی و بێ پله‌وپۆسته، نیو هێنده پێویستی به ‘سه‌ركرده’ی دروستكراو نییه له‌سه‌ر ڕێبەری ئاماده‌كراوی نیولیبڕاڵی ئه‌مریكی.
هه‌ربۆیه‌ش كۆی كۆڕ و سیمینار و کارخانەی ئه‌م ڕێكخراو و داموده‌زگایانه، له چوار دیواری فەرمانگە گرانبه‌هاكانیان و هۆتێله پێنج ئەستێرەکاندا قه‌تیس بووه. له كاتێكدا ژنان سواڵده‌كه‌ن، ده‌كوژرێن و ده‌سوتێندرێن، ده‌ستدرێژی سێكسی ده‌كرێته سه‌ریان و له‌كار و له‌ناو ماڵ وه‌كو كۆیله مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ ده‌كرێت. ئه‌وه سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی كه ڕێكخراوه‌كانی ژنان له گرانترین و باشترین گه‌ڕه‌كه‌كانی شار بنکەیان هه‌یه، كه‌سیان ئاماده نین بارگه و فەرمانگەیان ببه‌نه گه‌ڕه‌كێكی پڕ له كێشه و له‌وێ له نزیكه‌وه له‌گه‌ڵ ژنانی هه‌ژاردا كاربكه‌ن.
لێره‌وه به‌پیشه‌بوونی بواری ژنانمان بۆ ده‌رده‌كه‌وێت كه چۆن كۆمه‌ڵێك كه‌س بوونه (پیشه‌وان)، به واتایه‌كی تر كۆی دۆزی ژن كراوه‌ته ‘کەرتێك’ و دابه‌شكراوه به‌سه‌ر كۆمه‌ڵێك ‘پیشه‌دا’، له‌وانه سه‌رۆك، به‌ڕێوه‌به‌ری بەرنامە، ئه‌فسه‌ر، كارمه‌ند، كارمه‌ندی پرسگه، کارگوزار و شۆفێر. ئه‌مه ئه‌و ڕۆڵانه‌ن كه ڕێكخراوه‌كانی ژنان په‌یڕه‌وی ده‌كه‌ن له‌م کەرتەی بازرگانی دۆزی ژندا.
ئه‌وه‌ی ئێستا وه‌ك ڕێگرێكی گه‌وره له‌به‌رده‌م دروستبوونی بزوتنه‌وه‌یه‌كی ڕادیكاڵ و خاوه‌ن دونیابینی ژناندایه خودی ئه‌م ڕێكخراو و ناوەندانەن، كه له ژێر ناوی دۆزی ژن و ڕەگەزدا، سه‌رۆك و به‌ڕێوه‌به‌ر و كارمه‌ند و پیشه‌وانن بەڵام كه‌مترین گفتوگۆی هزری و مه‌عریفی ده‌بینین له‌و وڵاته‌دا لەسه‌ر پرسی ژن بكرێت. ئه‌وه‌ی كه هه‌یه كۆمه‌ڵێك سیمینار و كۆنفرانسی ڕووكه‌ش و فه‌رمی و نمایشین بۆ سه‌رۆكه‌كانی ئه‌م ڕێكخراوانه، هه‌ڵبه‌ت ئه‌ویش به‌پێی دووری و نزیكیان له ده‌سه‌ڵاته‌وه مافی قسه‌یان هه‌یه له‌م شوێنانه، ئه‌گینا ده‌بێت وكو گوێگر ئاماده‌بن به ده‌وری مێزه ڕازاوه‌كاندا. هه‌ر له هه‌ناوی ئه‌و بازنه‌ی ده‌سه‌ڵاته‌شدا كه ئه‌مڕۆ له کەرتی ڕێكخراوی ژناندا دروست بووه، هایڕاكی و ده‌سته‌به‌ندی دروستبووه، ئه‌وانه‌ی زۆرترین پەیوەندی و نزیكایه‌تییان هه‌یه له‌گه‌ڵ ده‌سه‌ڵات و فڵانه سه‌رۆك و فڵانه وه‌زیر، زۆرترین هەلی میدیایی و قسه‌كردن و ئاماده‌ییان ده‌درێتێ له كۆنفرانسه ‘فه‌رمی’ و بۆنه‌كاندا له‌ژێر ناوی ژن و ڕەگەز و ئافره‌ت و هتد.
ئه‌م به (پیشه- بوونه) و به (پێوانەیی کردنەی دۆزی ژن) به‌ر له‌هه‌موو شت مه‌ترسییه له‌سه‌ر دۆزه‌كه خۆی و به‌لاڕێدابردن وچه‌واشه‌كارییه. بوونی كۆمه‌ڵێك ژن له ده‌سه‌ڵات و پچڕینی پێگه بۆ چه‌ند ژنێكی ده‌سه‌ڵاتخواز، نانێك بۆ سفره‌ی هه‌زاران ژن و خانه‌واده‌ی هه‌ژار زیاد ناكات. ئه‌وه‌ی ده‌شێت ڕووبدات جیاكردنه‌وه‌ی هێڵی ئه‌وانه‌یه كه له ڕووی فیكری و بنەما و سیاسیه‌وه له‌گه‌ڵ ئه‌م گوتاره ناچالاک و پاشكۆیه‌دا نین. هه‌وڵدان بۆ كاركردنی سه‌ربه‌خۆ و دروستبوونی گروپگه‌ل و ده‌ست پێشخه‌ری گه‌نجانه و جیاواز له‌ده‌ره‌وه‌ی ئه‌م به‌بازرگانی بوونه‌دا، ده‌توانێت سه‌ره‌تایه‌ك بێت بۆ هاتنه‌كایه‌ی گوتارێكی شۆڕشگێڕانه‌ی ژنی كورد. گوتارێك كه هه‌ڵگری لێكدانه‌وه و دونیابینی ژنانه‌ی خۆی بێت بۆ هه‌موو كایه‌كان و له‌ده‌ره‌وه‌ی بازنەی ده‌سه‌ڵات و ده‌سه‌ڵاتخوازی گه‌شه‌به‌خۆی بدات بۆئه‌وه‌ی به گشتی بۆ دۆزی كۆی ژنانی كورد خه‌بات بكات..
ته‌نها دانانی لینكی بابه‌ت ڕێگه‌پێدراوه.
تێبینی: ئه‌م وتاره له ژمارەی ١٨٨ی گۆڤاری تروسکە دا بڵاوبۆته‌وه.