ئێدوارد مونخ؛ نیگه‌رانی - ١٨٩٤ Anxiety. 1894. 94 cm × 74 cm (37 in × 29 1⁄4 in). Munch Museum, Oslo

ڤاڵسی شەوە خاینەکان


Loading

Edvard Munch، Death and the Woman -1894

(1)
سێبەری مێژوو ، دەستی لە کەلەکێ گرتووە ..
لەگەڵ بارانی بەهاراندا بڕۆ …
هەمیشە خۆرێک هەیە لێوارە ماسکدارەکانی دونیا
دەلاوێنێتەوە ..
هەمیشە سپێدەیەک هەیە بێباک ،
لە گومڕایی جەنگەڵان دەمانپارێزێ ..

مەکۆی ئەرخەوان بوو ئەم وڵاتەی ئێمە …
هاتن چاوتان
لە لاتی و خەتی خێڵاتیشمان بڕی ..
هاتن مۆسیقای خاوەن شکۆتان لێ تۆراندین ..
بە کوێتاندا هەڵبڵێم ؟
بە ویندۆزە ڤایرۆسدارەکانتان ؟
یا ڕوانینی باڵدار ئاسا ؟
بە کوێتاندا..؟

(2)
( / تابلۆی بەردەرگای پزیشکان/ نەخۆشیان دەژماردن ../
/ گڵۆپەکان/ لە ڕووناکییان / کوێر ببوون/ کۆخەکۆخی گزۆزە هەناو ڕەشەکان/
/ ئێستا / وەختی / نووستنی / گوڵە سوور و سپیەکانە .. /
/ سەیری چ لەخۆنووسان و دەکۆڵخۆداهاتنێکە / )

بە ئومێدێکی شێتەوە دەستم درێژ کرد ..
بە ئومێدێکی شێتەوە دەستم واڵاکرد ..
ئەفسووس لە دەنگی ڕۆحم نەگەیشتن

لە بیرتان کرد بە نوێژی نیوەڕۆ
چرای شەیداییمان ،
لە ناوەڕاستی شەقامدا بۆ پێ کردن ..
لە بیرتان کرد ،
پیاڵەی بە تاڵ بۆ خۆمان و
هی پڕمان بۆ ئێوە دانا..!! ؟

 

(3)
( ئەو چرکە ساتانە لە یادەوەریمدا دا دەکەم .. /
/ دەنگێک / وێنەی مەستیی ئێواران / نامۆیی
هەڵیدەلوشێ.. / پەی چی / بیر لەوە بکەمەوە /
سۆمای چاوم/ پێشکێشی ئێوە بکەم..؟ /
/ شەڕ هەڵیخەڵەتاندین../ شەڕ کوێری کردین / لاڵی کردین/
شەڕ کەڕی کردین / کەری کردین../ ڕەوی کوللەیش ، بە بێشەڵاندا هاتن../ )

کارگەی ماسک و ڕووبەندانن
بۆ خۆیان لە هەموو شتێک دەگەن
لە نەزمی پۆشتەکردنی با ..
لە ڕازاندنەوەی ئینجانەی بەر دەرگا ..
ناسۆریش لە سەنگتراشیی ئەوانەوە ،
کە چەندین دەریاو ئاسمانیان بڕیوە
لە پرۆسەی ( فرێندلی فایەر )- friendly fire – دا
مەدالیای بێهاوتای ئێمە بووە..!

 

 

 

 

ئیدوارد مونخ – قیژه‌ – ١٩١٠ – بۆیه‌ی ته‌مێمپره‌ له‌سه‌ر ته‌خته‌ Edvard Munch, The Scream, 1910, tempera on board, 66 x 83 cm (Th Munch Museum, Oslo) – A

(4)
( من ون نەببووم / لێ / قاچم لە هەر کوێ دانا /
/ زەنەک دەرچوو .. / من / ون / نەببووم / تەنیا / ئەوەندە بوو/ ناسنامەکەم / لە گیرفانی کراسەکەمدا / لەبیرچوو بوو.. /)

ئاسمانێکی بەتاڵ دەرچوو
ئەو ئاسۆیەی ،
لە سەنتەرە بێ دووبانکە و بەرهەڵەکانتانەوە
دەتانویست بیبینن ..
چوارگۆشەکانتان تێک شکان ..
سێگۆشەتان ڕاست کردنەوە ..
مێژوو ؟..
مەپرسە لە چ قوڕگێکی گیراودا ئاخنراوە ..
بێ وچان
مەیدانگر.. نەوڕەس ..
لەوە کارەساتتر هەموومان تاوانبار بین ؟
لەوە کارەساتتر هەموومان ژاڵە خواردوو ..؟

ئەی کوا لاپرسەنی و بێباکی (شەکسپیر)و
بۆنی پەلکەگیای (وایتمان) و
هاوارە کپکراوەکانی (ڕامبۆ) و (ڤرلین) و
بنیاتە پتەوە سانتاکانی (نیتچە) و
درەختە بە بەرەکانی (دانتی) و
فریسکۆکانی (داڤنیشی) کوانێ ؟
کوا شینگێڕییەکانی (ئیڵییەت) و
هەرێ و پەیمانەکانی (ڕۆسۆ) و
عەشقی ڕۆژهەڵاتیانەی (گۆتە) و
شێوازە دڵنشین و دڵشکێنەکانی
(بیکاسۆ)و (سیزان) و (براک)و
ماسکە خەمبارەکانی مۆدلیانی ؟..

 

 

ئێدوارد مونخ؛ نیگه‌رانی – ١٨٩٤
Anxiety. 1894. 94 cm × 74
cm (37 in × 29 1⁄4 in). Munch Museum, Oslo

(5)
(سرووتەکانی دوورگەی کرێت / بە ڕووباری چەوردا
چوون / گەیشتنە (سکڵیا) / پەڕینەوە (ئیسپانیا).. / ئەو
پرۆسەیە / تا ئێستا/ بۆرایشی / دەرنەکەوتووە / بۆ
ئاگاداریتان / ئێمە / لە / خەرەبەندەییمان / زیاتر / پێ /
دەکرێ / ..)

ویستم ئاگر لەسەر پشتی ماسییان بکەمەوە
گۆڕستانی ئوور
خانووە لە ناویەک و بە گەوەکانی چەرموو
برۆنزکارییەکانی لوڕستان
لە چیا قژ درێژەکانی ئیتاڵیادا درەوشایەوە ..
ئەی مانگی تاراوگان !
مانگی بێ هێللانە و بێ سێبەر ..
ئێمە بە تەنێ بووین
کە ئەوان ئاسمانیان تەی دەکرد ..
ئێمە بە تەنێ بووین
کە زەویان بە هەناسەبڕکێی
برسیەکانی ئەفەریقیا و
کۆستەکانمان دەدێرا ..
ئەی مانگی تاراوگان !
مانگی بێ هێللانەو بێ سێبەر !
ڕۆژێ نەمدی
هاتبن فێری کێڵانمان بکەن
ڕۆژێ گوێم لێ نەبوو ، نەم خوێندەوە
لە سۆتەڵ و نیگەرانیی و دەستخەڵەتدان زیاتر
لە سەفەرە کورتەکانیان لەدوو مابێ ..
نەمدی ئەی مانگی تاراوگان
ڕۆژئاوای (مانێ) و (کلیمت) و (کامۆ) و
(کافکا) و (ئاراگۆن) و(دالی) و (دێلاکروا)
بواریان دابین بە مردنی خۆمان بمرین ..
ئەدی ئەوە ئەسەف نییە ، مانگی تاراوگان ؟!
نەهێڵن شیعرێک بۆ شاروێرانی خۆمان بنووسین ..؟
ئەدی ئەوە ئەسەف نییە ، هۆڵی ئاهەنگان ،
بە گریان بۆیە بکرێ ؟!
مانگی بێ هێللانە ، مانگی بێ سێبەر ..!
باس هەر باسی گڵۆپ و چراخانی پایتەختانە
باس باسی نهێنییە ئاشکراکانە ،
کە زانیارییان بە بەرقەڵایێ سەردەخەن
تا پێڕا بگەن سەحەری لالەزار و مرواریان
غافڵکوژ کەن ..
ئێمەش بێ ئاگا ..
خەریکی پیشەی بێ هوودەی فەرهادین …

ئیتر تەواو مانگی تاراوگان ، کوورەی نوور !
ئیتر تەواو
ئەو ساتە تێکچڕژاوە بێ (تاو) انە ،
لە یادەوەریمدا هەڵدەگرم ..
ئەو ساتانە ، لەو چاوە مەستانە هەڵدەگرم
ڕۆژێ لە ڕۆژان سروودم بۆ دەگوتن ..
ئەو جار هەڵدێم ئەی مانگ
بە کوردی هەڵدێم
خۆشەویستیش لەگەڵ خۆمدا دەبەم
چیدى شتێک نامێنێ بەو ناوە
پرسیار ئەوەیە :
ئەو کاتە ئێوە چۆن دەژین ؟!

نیسانی 2007

 

 

تایبه‌ت به‌كولتور مه‌گه‌زین –
ڕێنوس و خاڵبه‌ندی تایبه‌ته‌ به‌ نوسه‌ر خۆی.