Tengezarê Marînî; Farincisca Stoeklin – Fransîska Ştoklîn

Loading

tengeezaree
Tengezarê Marînî

Helbestvan û pexşanenivîsa elman, Francisca Stoeklin, ji bavekî bazirgan “Niklaus Stoeklin” (1859-1923) û dêyeke malmezin “Geovefa Fanniy Müller”, ko navê Stoeklin jî piştî şokirinê hilgirt (1859-1939), di 11.09.1894an de, li Basel ji dayik bû. Birayê wê Niklaus (1896-1982) hunermendekî şêwekarî bi nav û deng bû. Francisca dixwest zû ji mala bavê xwe bireve. EW yeke xwedan baweriyên taybet bû û nedixwest di bin darê dê û bav de bimîne. FRancisca, dixwest bibe hunermend. DI sala 1914an de, bi birayê xwe û hevala xwe Getrud Burkhardit re, berê xwe dane Münichen. WÊ li wir gelek hunermend û nivîskar naskirin, ji wan Karl Wolfiskehil, Johannes R. BEcher, Hugo Ball û Emmiy Henningis. DI wê demê de Münichen metropola hunermedan bû. LÊ dema cenga cîhanî yeke dest pêkir, vegeriya Swêsra, welatê xwe. DI sala 1920an de, bi xwedanê weşanxanekê re, Harry Betiz, şolkir. DI gel ko rewşa wan nexweş ya aborî nebaş bûbû, lê gelek geşt pêk ve bo Berlin, Paris, Münichen dikirin. PIştî berdana wê, di sala 1925an de, ji mêrê wê, rewşa wê nexweş bû û salekê di nexweşxaneya Clara-Spital li Base, ma û di 01.09.1931 ê koça dawî kir.

Berhem ên wê yên hatin weşandin:

Helbest, Bern sala 1920an

Berê sitranê, Zürich 1925

Giyan

Binere, giyanê min kevokek e,

Wisa peran li bask dide û spî û pirtik nerim.

Mişt nazenîn û bawerî.

Peyambera roniyê di mîrneşînê de.

Û giyanê min wek kevî,

Cihê giyanên xerab, tarî xwe vedişêre.

Belê dixwaze wêneyê wê bêkêmasî bin

Kevok, ya bê êş û guneh.

Gul

Ez di êşê de û taya rûsariyên.

– li wir mirovan gul danîbû ser textê min –

Rondikên min ji xweşiyê dibariyan,

Mîna min gul di jiyana xwe de qet nedîtibe.

Min bêhna wê vexwar, destê xwe di ser re dibir,

Û wisa kêfixweş, ko di evînê de winda dibûm.

Êdî min bi zanebûn û hayedarî ew zeft kiribû.

Êdî wê di nav destên min de şax da.

stoecklin
Farincisca Stoeklin

Di Xewnê de

Ez li hespekî reş siwar bûm

Li dirêjahiya şevê.

Çi hizra min tune bû,

Ko weha serberzî û xemgîniyê bike.

Ez xortekî asilzade bûm,

Bergên zêrîn li ber min bûn.

Belê xweşiya dewlemendiyê stêrik bûn.

Wan nikarîbû min bihedinînin

Min nizanîbû, ji kû ve hatim.

Min nizanîbû, berê siwariya min bi kû ve ye.

Tenê min dizanî, êş nedihate pesindan.

Kuç û dar, bêgane bûn li derûdora min.

Û cil ên min yê giran

Qerisî bûbûn mîna meşkekê.

Min navê xwe nema zanîbû,

Cihê qesra xweşî vexwaribû.

Seyirbûn ji dûr ve bo min xuyaye,

Û xewr dibe.

– carekê min bi mirovan re jî

Azar û xwe? –

NIha ji xwe biyan im û wek hespê xwe

Bê nal im.

Bo Evînê

Hemî li te digerin

Tu li her derî sist dikî.

Ji hezar çirisînê xwe vedidizî

Ji qermîçên ruyê xwe.

Lê tenê kêmtir

Tu hêviya didî,

Rojên xweş, zelal.

Gul dilovaniyê bi te re dikin,

Giya şerim dike,

Perwan bilind û gerim difirin;

Kovîbûna ba

Û derya herdem xwe diguherîne.

Tu ronahiyê didî

Ji çav ên mirovan,

Yê dilbera xwe

Himbêz bike,

Bilindî asîmanê bi stêran xemilandî dibe.

Di giyanê dilerize

Li devereke nêzîk

Di nav mirin û jiyan de diçe û tê.

Sitraneke Payîzê

Havîn disotîne

Di belgên xwînî û tirî de.

Hîn careke din dipişkuve

Baweriya rojê.

Oh evîn, têr bike,

Mirov, cinawer û daran!

Ev hemî,

Di xewnê de dibawişkin.

Hîn bilûrvan

Ahenga kevin digêre.

Ordeke bi tenê

Di cokek sar de.

Diherrike û diherrike,

Pirtikên diçirisin,

Niha gulên bênirx.

– Ma wê Leda careke din were -?

Oh evîn, têr bike,

Mirov, cinawer û daran!

Ev hemî,

Di xewnê de dibawişkin..

مافی بڵاوکردنەوە بۆ نوسەر و کولتور مەگەزین پارێزراوە! ڕێنوس و خاڵبەندی تایبەتە بەنوسەر خۆی.
مافی بڵاوکردنەوە بۆ نوسەر و کولتور مەگەزین پارێزراوە!
ڕێنوس و خاڵبەندی تایبەتە بەنوسەر خۆی.