سلڤادۆر دالی؛ زه‌ڕافه‌ی سووتاو ١٩٣٧ Slvador Dali, The Burning Giraffe 1937

ڕوونیی هه‌موو شتێك

Loading

سەباح ڕەنجدەر – هێڵکاریەکی قەرەنی جەمیل

ڕوونیی هه‌موو شتێك

 سه‌باح ڕه‌نجده‌ر

 

 

وه‌سیه‌ت دوای گه‌رمبوونه‌وه‌ی خۆڵه‌ سارده‌كان

 

فریشته‌یه‌كی توند ته‌ونی هه‌موو ژیانی بۆ چنیم

ڕووه‌و من سینگی گه‌رمكرد و مه‌ودا به‌ كۆچی وشه‌ ده‌پێوم

كوڕه‌ نۆبه‌ره‌كه‌م شیعر

دالی؛ مكوڕی بیره‌وه‌یه‌كان ١٩٣١
The Persistence of Memory,
1931

له‌ جه‌نگی چوارناڵه‌دا به‌ ڕێگای نیشته‌جێبوون دێمه‌ بوار و هه‌وارت

گوناهێكی گه‌وره‌یه‌ ده‌ست له‌ ئێسك بده‌یت و ببێته‌ خۆڵ

باڵ ماون له‌ زه‌وی بخشێن و له‌ ناوچه‌وانی ماندوومان بپرسن

ئه‌وه‌ چیت لێهاتووه‌

شارێكیش له‌ پێویستییه‌كی هه‌نیه‌یی ته‌زوو له‌ هه‌ناوی ده‌سووتێ

هه‌تاوی لاویی له‌ پشت بئاڵێنم و دره‌ختی یه‌كه‌می به‌ ده‌وردا بڕوێنم

ئه‌وانه‌ی دوای شوێنپێ كه‌وتوون

به‌ زه‌رده‌خه‌نه‌وه‌ به‌خێرهاتنیان بكات و به‌ لێوی به‌هێز ماچی بكه‌ن

به‌ره‌و ڕوخساری له نه‌رمونیانی‌ ئه‌ستێره‌ چنراو هه‌نگاو گه‌رم ده‌كه‌ن               

 ڕۆح سه‌رچاوه‌ ده‌ناسێ و ده‌زانێت دڵنیایی چییه‌

خه‌ونێكی به‌هێزه‌

                         ***

له‌وانه‌ی به‌دگۆییان به‌رانبه‌ر كرا  

  زۆریانم ناسی و بوونه‌ ئانوساتی سپێده له‌ ڕوخساری مندا                             

سه‌رده‌ستی كراسم هه‌ڵده‌ده‌مه‌وه‌ و سه‌یری گوڵی بێباكیی ده‌كه‌م                   

 هه‌وای ده‌وروبه‌رم پڕده‌بێ له‌ لێدانی دڵ                                               

 ته‌واوی قسه‌ی دڵی خۆمی پێده‌ڵێم و به ‌قسه‌ی دڵ ده‌گه‌م

ئه‌گه‌ر شێر بمخوا

ڕووناكی ده‌مارم له ‌ناوچه‌وانی لێده‌دا

ناسینه‌وه‌ی هێلانه‌ی به‌رزی به‌چكه‌ نه‌ڕۆیشتوو ئاسانه‌

ئه‌گه‌ریش چه‌قه‌ڵی خۆدۆڕاویش بمخوات

ڕووناكی ده‌مارم له ‌ناوچه‌وانی خاوده‌بێته‌وه‌

چاو له‌ شوێنی نامۆدا

وزه‌ی ڕه‌وانبێژی وه‌رده‌گرێ و جیهان له‌سه‌ر شانی ئه‌م ناخاته جێگای ئه‌و

مه‌یسووڕێنه‌

هه‌زارویه‌ك سووڕی ژیان له‌ ساده‌یی دوانت ده‌خه‌مڵێن و ده‌رده‌كه‌ون

هه‌وێنی دڵ بگره‌وه‌ و جریوه‌ و جووكه‌ی دێڕ ئاوازێكی درێژخایه‌نه‌

گه‌ڕه‌كی قسه‌نه‌سته‌ق داوات لێده‌كا بچیته‌ ناوی و چه‌تری هه‌ڵده‌ی

شكۆی سروشت بخه‌یته‌ پاڵ یه‌ك

نالی و

گۆران و

ئه‌نوه‌ر قادر محه‌مه‌د                                                             

خه‌ونی نۆبه‌رن له‌ گیانه‌ به‌هێزه‌كان ڕسكاون

هه‌موو شتێكیان بینی بیانكوژه‌‌

شه‌و و ڕۆژ وه‌ك یه‌كیان لێدێ

لۆكه‌ت نه‌خستووه‌ته‌ گه‌رووی گۆرانیبێژی حاڵزانه‌وه‌

شاعیری

هه‌ستاوه‌ی سه‌ر كلك و

فه‌رهه‌نگ هه‌ڵوه‌شاوه‌ و

قه‌له‌ڕه‌شی له‌ناو كڵاو دان بۆ ڕۆكراو و

هه‌واڵده‌ری ئه‌شكه‌وتی دڕندان

له‌ كاتی كڕنووشدا وشه‌كانی چه‌پۆك له ‌سه‌ریان درا و منداڵدانیان كه‌وت

پاشان پاداشته‌كانی وه‌ك به‌ردی مرده‌ و ئه‌سپێی تێرخوێن به‌سه‌ر یه‌كه‌وه‌ ژمارد      

                   ***

دووباره‌ سه‌یری گوڵی بێباكیی ده‌كه‌مه‌وه‌

خاوه‌نی ماڵێكی گه‌وره‌یه‌

به‌رهه‌یوانی كتێبێكه‌ به‌ ئاگایی كات دێڕه‌كانی تۆمارده‌كا

زه‌وی له‌ شیعر له‌دایكبوو

                    ***           

گه‌رمایی په‌ڕه‌ خوێنراوه‌كان به‌سه‌ر سه‌رمه‌وه‌ن                                        ‌

تاسه‌ی خودا داده‌به‌زێننه‌ سه‌ر زه‌وی                                                     

نزیك شاری تازه‌ دروستكراو ڕوخساری بووه‌ كێڵگه‌ی گه‌ردوونیی

ڕۆژه‌ لێڵ و شڵه‌ژاوه‌كانی باشكردین                                                

   چاوی ڕه‌شه‌بای تێدا هه‌ڵناكا و بازاڕی كۆیله‌فرۆشانی لێنییه

گای په‌ركه‌مگرتووش له ‌جێی كه‌ڵه‌باب ناخوێنێ

                       ***

خانه‌خوێی ڕووناكی داوای پێوانه‌ی هێزی چاوی سه‌مه‌نده‌ری لێكردم

كوا

خانه‌خوێی ڕووناكی داوای لێكردم كلیل له‌ ماڵه‌كه‌ی بسووڕێنم

كوا

خانه‌خوێی ڕووناكی ئاگاداری كردمه‌وه‌ له‌ چاوترووكانێكی ناكاو ئاسك به ‌دره‌وشاوه‌یی ده‌بینم

كوا

خانه‌خوێی ڕووناكی فه‌رمووی پشووی تاهه‌تا‌یی لێكردم

كوا 

بڕوانه ‌كوا ده‌رده‌‌كه‌وێ و ڕاده‌په‌ڕێ

ئه‌فسانه‌یه‌ك له‌باره‌ی په‌یامبه‌ریی و پێشبینی ده‌گێڕێته‌وه‌

زه‌وی له‌خۆبایی نه‌بووه‌

 

ئاداری 2021 هه‌ولێر

 

 

سیما و ساڵه‌كان له‌ پێ پیرۆزه‌وه‌

 

 

                        1

له‌گه‌ڵ ئه‌ستێره‌ بیرده‌كاته‌وه‌ و له‌ مه‌ی سووره‌وه‌‌ دێ

سه‌رله‌نوێ سه‌یری بای سه‌رپه‌نجه‌ره‌ ده‌كه‌مه‌وه‌

له‌ كۆتایی ڕێگا دانیشتووم و سڵاو وه‌رده‌گرمه‌وه‌

چاو‌م ماندوو نییه‌ به‌ زۆربینی

                  ***

ڕێبواری یه‌كه‌م زێوان                                                                                                       

بوون تێیدا له‌ به‌یانیی خۆڵه‌مێشی و مانگی نیوه‌گیان نامێنێته‌وه‌

                     *

ڕێبواری دووه‌م ڕووه‌كه‌كانی خوداوه‌ند                                                                                  

  سێبه‌ری دیكتاتۆر نه‌یهێشت چیا خه‌ونی شه‌هیدانمان پێبدات

                      *

ڕێبواری سێیه‌م خه‌ون وا خۆی گێڕایه‌وه‌                                                                                                 

 گوڵم له‌ بێئاگایی نه‌چنیوه‌ و نهێنی گه‌شه‌كردنم دره‌وشانده‌وه‌

                         *

ڕێبواری چواره‌م شه‌ڕی چل ساڵه‌                                                                                                    

نوێژی دڵنیایی خۆی دووگوردی بۆ هه‌ڵبژاردم و ده‌ستی له‌سه‌ر ناوچه‌وانم دانا

                       *

ڕێبواری پێنجه‌م مردوویه‌ك ئاگای له‌ هه‌مووانه‌                                                                         

مانگی هه‌ڵاتوو سواری ئه‌سپى به‌ په‌مۆ شۆردراو بوویمه‌ جێم بهیڵه‌                                                                               

                       *

ڕێبواری شه‌شه‌م سه‌د و یه‌كشه‌وه‌                                                                               

باڵنده‌یه‌كی تازه‌فڕ چووه‌ ناو دێوجامه‌ ئاسمان دواى ئاسمان بۆنى ئاگركه‌وتنه‌وه‌ی كرد

                         *

ڕێبواری حه‌وته‌م ساڵی سفر                                                                                                           

له‌ كاتی كۆنم ڕوانی و گه‌مارۆی شاره‌ نوێیه‌كانم شكاند

                         *

ڕێبواری هه‌شته‌م سروودی زه‌وی

جارێك له‌ جاران له‌ ماڵی دره‌ختێك تاسه‌م پشووی دا

                         *

ڕێبواری نۆیه‌م حه‌زده‌كه‌م ئه‌وه‌نده‌ بژیم

من و قۆزاخه‌ له‌ بینینێك چاومان ترووكا و بۆنی مۆمی سووتاومان كرد

                           *

ڕێبواری ده‌یه‌م دواكه‌وتن له‌ كه‌شتیی نووح                                                                                            

 گه‌یشتن ئه‌ستێره‌ی تاریك نه‌كردم و به ‌ته‌نیا ڕام نه‌كرد

                           *

ڕێبواری یازده‌یه‌م به‌ها و هه‌ڵه‌ی پێشبینییه‌كان

گه‌رمایی گۆنای چیا مۆن بوو

                          *

ڕێبواری دوازده‌یه‌م سه‌ره‌تا وشه‌ بوو

شه‌پۆلی هه‌ڵچوو لێی دام له‌ ژووری سارد و نزم هه‌نگاوم نه‌نا

                          *

ڕێبواری سێزده‌یه‌م سه‌رزه‌مینی هه‌موو ناوه‌كان

به‌ هێمنیی له‌ هه‌موویان دووركه‌وتمه‌وه‌ و ته‌نیاییم له‌ پشت سێبه‌ر نه‌گه‌ڕا

                                                                

     2                                        

ناڵ په‌لكه‌زێڕینه‌یی به‌ مانگم گوتووه‌                                               

تاریكی درێژه‌ناكێشێ ده‌ركه‌وه‌

كۆمه‌ڵێك وێنه‌ سێبه‌ری ئه‌ییوبن به‌ دیواری ژووره‌كه‌مه‌وه‌

ئه‌وه‌ی گوتیان ته‌مه‌نی نه‌مریی و حیكمه‌ت بوو

په‌رده‌ی گوێم بووه‌ تۆمار و پێشانگای نایاب

پێ پیرۆز له‌ ڕێی دیداری ڕوخسار ڕووناك‌                                              

له‌ قاپێكی قوڕ میوه‌ی له‌سه‌ر ده‌ستی ڕاگرتووه‌ 

خودایه ‌نهێنی ڕوخسار ئاشكرابكه‌

دڵ خۆی شه‌راب له‌ جام ده‌كا

خومار له‌ خه‌و هه‌ڵده‌ستن و له ‌خۆیان ڕووناك ده‌بنه‌وه‌                                  

به‌ به‌رچاوی به‌رچاوته‌نگان له‌ شه‌قامی لۆمه‌ تێده‌په‌ڕن                                   

بۆنی هه‌ویری هه‌ڵاته‌ له‌ داره‌بازه‌م هه‌ڵده‌ستێ                                             

به‌ره‌و شوێنی كوشتن و ده‌ركه‌وتنم هه‌ڵمگرن

له‌ ئێستادا هه‌موو شتێك درێژده‌بێته‌وه‌

دره‌ختیش زوو كه‌وته‌ سێبه‌رگرتن

له‌ شوێنێك وه‌ستاوم ئاگاییم له‌باره‌ی هه‌وره‌وه‌ هه‌یه‌

باڵنده‌ی ناو بای سه‌ر په‌نجه‌ره باڵ و ئاسمانی كه‌وته‌ لام

هاته‌ ناو نابیناكانه‌وه‌

باوه‌شمان تێكوه‌رینا و بیرمان له‌ بینایی و بینین كرده‌وه‌

ئه‌وانه‌ی له‌ شه‌قامی لۆمه‌ په‌ڕیونه‌ته‌وه‌‌ سه‌یرمان ده‌كه‌ن ‌ ‌

له‌ چاوی چیای به‌كه‌ڵه‌كێوی گه‌رمترن                                                     

 بینین خۆی بێتاوانه‌ سزای بینینێكی تر نییه

 

‌تشرینی یه‌كه‌می 2021 هه‌ولێر

 

 

 

 

سلڤادۆر دالی؛ زه‌ڕافه‌ی سووتاو ١٩٣٧
Slvador Dali, The Burning Giraffe 1937

سپی به‌ره‌و ڕه‌ش

 

بە دەشتێکی ناسراودا دەچووم به‌ختیاریی به‌ئاگا بهێنمه‌وه‌

کە نان و ئاو لەم دەست و ئەو دەستی دانراوە

بەرازی لمووزڕەشی شێرپەنجە ڕێگای پێ گۆڕیم

من بە ڕێگای سێبووری و خەڵوەتی ئه‌زبه‌ركردنی دروود دەچم

ئەویش بەو ڕێگایە دێ

لە شینایی دەریاوە ڕێگای بۆ ھاتووە

تێکەڵی بایەک دەبین

خەون و بیرەوەری شێدارکردووین

وا نزیکە ببییە نەبینراو

چی ما بە لێوی گەرم ماچی بکەم

ماسییەکم زمان گران

فڕێ دراومەتە بەردەڵانێک کەس بەلایدا ناچێ

ڕووەکان دەبینی

خەتە جووتەکەی کێڵات

شیری گوڵەگەنمی لەناو لەپی منداڵانمان ماوەتەوە

شاعیرێکم مانگ لاره‌مل و پێڵووكه‌وتوو

سێبەری لێڵی بێھيوایی گەمارۆی داوم

شیعر ئه‌ی مانگه‌شه‌و‌ی به‌هێز و برینی سپی به ناوچه‌وانی نزاكانمه‌وه‌

شیری دایکی خودام خواردووە بێویستم مه‌كه‌

دڵم له‌ناو ده‌ستم داناوه‌

كاروانيشی به‌سه‌ر زه‌ویدا ده‌ڕوا

زه‌نگوڵه‌ی ماندووه‌

خۆری ئێواره‌ به‌سه‌ر ماڵه‌كه‌مدا ده‌ڕوا و لانادا

 تشرینی دووه‌می ٢٠٢١ ھەولێر

 

 

 

تایبه‌ت به‌ كولتور مه‌گه‌زین – بیروڕاكانی بابه‌ت و ڕێنوس خاڵبه‌ندی تایبه‌ته‌ به‌نوسه‌ر خۆی. كولتور مه‌گه‌زین. ته‌نها دانانی لینكی بابه‌ت ڕێگه‌پێدراوه‌. هه‌موو په‌ره‌گرافێك و پۆستكردنێك بێ دانانی لینك و ناوی نوسه‌ر و گۆڤاره‌كه‌ دژی یاسای كۆپی ڕایته‌ و لێپێچینه‌وه‌ی یاسایی له‌ دوایه‌. ‌