Narmin Mustafa – Exhibition Museum of Contemporary Art Sulamani- 06.05-06.06.2017

دەربارەی پێشانگاکەی نەرمین مستەفا


Loading

* بۆ بینینی پێشانگا تكایه‌ كرته‌ بكه‌ سه‌ر فۆتۆكانی سه‌ره‌وه‌.

(1)

بۆ ئەوەی بەو جۆرەی من دەمەوێت لە هەندێک لە کارەکانی پێشانگاکەی نەرمین نزیکببینەوە، هەست دەکەم ناچار بین کۆنسێپتی (Smuggling-قاچاغکاریی) بە لادان و دەستکارییەوە لە (ئیریت ڕۆگۆف) وەربگرین. گەر لای ڕۆگۆف -بەرئەساسی ئەو تێگەیشتنە دێرێداییەی کە سنوورەکان بە بەرتەسک و بەرینیانەوە، تەنها سنوور بۆ مومکین(The possible)دادەنێن- ڕەهەندێکی مۆدێلی قاچاغکاریی، بڕێنی سنوورەکانی نێوان مۆزەخانە و فەزای گشتی، نمایشکردن و ڕوودان(Taking place) بێت، ئەوا دەکرێت ئەو قاچاغکارییەی نەرمین بە ماتێریاڵەکانی دەکات بۆ بڕینی سنوورەکانی نێوان تابلۆ و مێژوو، تابلۆ  و فەزای گشتی و تابلۆ و کۆمەڵگه‌ بێت.

سادەتر: ئەگەر جێهێشتنی مۆزە و ڕەدکردنەوەی نەمریی کاری هونەری و ئەنجامدانی هونەر لە دەرەوە، بۆ هاتنە ناو کۆمەڵگه‌ و جوڵەکردنی سیاسی بێت، ئەوا گێڕانەوەی مێژوو و ماتێریاڵ و یادەوەریی بۆ ناو کاری هونەری، دەرەنجامەکەی بەسیاسی کردنەوە و گێڕانەوەی لەوحە یان گرافیک دەبێت بۆ ناو کۆنتێکستە کۆمەڵایەتییەکەی.

 

Ein undatiertes Archivbild zeigt den deutschen Philosophen Theodor W. Adorno,

 ئەمە بەو مانایە نا کە ئەو ماتێریاڵانەی نەرمین لە دەرەوە دەیانهێنێتەوە ناو سپەیس و ناو کارەکانی خۆی، خاوەنی ئەرک(funcsion)ێک بن کە پێشوەختە بۆیان دانراوە. گولە و تەقەمەنییەکان نایانەوێت باس لەو مێژووە جەنگاویە بکەن کە ڕوحی کوردیی پێیدا تێپەڕیوە، گوێنیەکان و لباکان نایەن تا چیرۆکی خۆیان بگێڕنەوە، بەڵکو هەموویان وەک مومکینێک، وەک ئەگەرێک بۆ مانا لەوێدان. ئه‌گەر چی تیکەڵکردنی فیکری هاوچەرخی فەرەنسی و قوتابخانەی فرانکفۆرت دەشێت هەڵەیەکی میتۆدۆلۆژی بێت، بەڵام هەستدەکەم لێرەدا زمانی (ئەدۆرنۆ) زیاتر کۆمەکمان دەکات: ئەوەی لە ماتێریاڵە بەقاچاغهێنراوەکانی نەرمیندا دەبێ ببینرێت، هەقیقەتی ناوەکیی خۆیانە کە دەرەنجامی دیالێکتیکی نێگەتیڤیانە* لەناو خۆیان و لەگەڵ دەرەوەدا، نەک ئەرکیان؛ تاکە ئەرکی هونەری مۆدێرن، بێئەرکییەکەیەتی.(ئادۆرنۆ:1970)

 

 

(2)

 

 لە ڕاستیدا ڕەنگە زمانی ستاتیکای ئادۆرنۆ باشتر دەربڕی کۆی باسەکە بێت: ماتێریاڵ بەو پێیەی لەناو مێژوودایە، بە یادەوەری ئێمە و بە هەموو دژیەکی(تناقض)ە کانی مێژوومان بارکراوە؛ کاتێک هونەرمەند ماتێریاڵەکان بە هەموو دژیەکیەکانیانەوە دەگوازێتەوە ناو کاری هونەری، ئەوا کارەکەش بارگاویی دەبێت و بە مانا ئادۆرنۆییەکەی، دەکەوێتەوە دژیەکیەوە لەگەڵ مێژووی خۆی و لەگەڵ کۆمەڵگا یان بینەردا، ئەمەش ماناسەپاندن و فەنکشن پێبەخشین و لەقاڵبدان و وەڵامدانەوەی یەکجارەکی و موتڵەقی کارەکان دەکاتە شتێکی مەحاڵ.

 

(3)

 دەتوانین بەرئەساسی تێگەی خەرمانە(Aura)ی (ڤاڵتەر بینیامین)  بەجۆرێکی تریش باس لە بەقاچاغهێنانی ماتێریاڵەکان بکەین: ماتێریاڵەکان، ئاسن و تەنەکە و گولە و لباده‌کان، بەهۆی بوونی ماتەرییانەوە لەناو مێژوودا، بەهۆی کاریگەربوونیان بە مێژوو، دەگمەنییان بەدەستهێناوە و بەرهەمهێنانەوە(Reproduction)یان بووەتە شتێکی مەحاڵ، بۆیە بەهۆی هێنانیانەوە بۆ ناو سپەیسی پێشانگاکە، ماتێریاڵەکان خەرمانەی هونەری بەدەست دەهێنن، بۆجۆرێک کە کارە هونەرییەکانیش دەتوانن خەرمانەی خۆیان لەوانەوە وەربگرن.

ته‌واو

تێبینی:

* بۆ جیابوونەوە لە بیرکردنەوەى هاوشوناس و هۆمۆجین، ئەدۆرنۆ دیاڵکتیکی هیگڵ بە چرکەساتێکى –بەپێی سیستمەکەى هیگڵ- نادیالێکتیکیدا دەبات، ئەویش لابردنى تێهەڵکێشە(سێنتێز)ە. ئەگەر لای هیگڵ تێز(پۆزەتیڤ) و دژەتێز(نێگەتیڤ) هێند بەهێز بکەونە ململانێ وە ، کە لە کۆتاییدا تێکەڵ ببن بۆ بەرهەمهێنانى تێهەڵکێشەیەکى تەواوتر لە تێز و دژەکەى، تێهەڵکێشەیەک، کە نەفیی نەفیکردن بکات؛ ئەوا لە پاش مۆدێرنێتیەوە، لای ئەدۆرنۆ و لە دیالێکتیکی نێگەتیڤدا، تێز لەگەڵ دژەکەیدا لە ململانێیەکى بەردەوامدان؛ بەمەش دەگوترێت دیالێکتیکی نێگەتیڤ.

 

 

 

تایبه‌ت به‌كولتور مه‌گه‌زین