فۆتۆ؛ ژنێكی كورد شه‌ڕه‌ڤان و ژنێكی رۆژئاوایی - كورد و ڕۆژئاوا سه‌رچاوه‌؛ رووداو

دو ھەلویستێن جودا د ڤێ ڕەوشێ دا، مرۆڤێ کورد و یێ ڕۆژئاڤا


Loading

نیوار ئەمین عوبەید

مرۆڤێ ڕۆژئاڤا یێ ھەڤچەرخ ل سەر بنیاتێ تاکبوون و تاکەکەسیێ ھاتیە ئاڤاکرن، لەورا د کارەساتەکا ھۆسا دا دێ بینی بتنێ ئاگەھـ ژ نەفسا خۆ ھەیە و مە نموونە دیتن کا چاوا ئەخلاق ھاتنە ھەژاندن و چاوا دانعەمران روومەتا خۆ نەما، ئاھا ئەڤەیە حەقیقەتا ڤەشارتی یا مرۆڤێ رۆژئاڤا، کو بەلکی گەلەک رۆشنبیرێن مە ژی نەڤێن دانپێدانێ ب ڤێ بکەن، چونکە ھەردەم تاکێ رۆژئاڤا کرییە نموونەیا بلند!

 

لێ دگەل ڤێ چەندێ، ھندەک نموونەیێن دەستھەلاتێن رۆژئاڤا یێن شارستانی و ب ئەخلاق ھەنە، نموونەک؛ ژێ کەنەدا، کو سۆز دایە ھاولاتیێن خۆ قەرەبوویا وان رۆژان بکەن یێن ل مالێ روونشتی و پارەکێ مەزن تەرخانکرییە بۆ خزمەتێن ساخلەمی و کەرتێن دی، دیسان ل ھندەک مارکێتان ژی داشکاندن دانایە سەر کەلوپەلان، ژبۆ سڤککرنا بارێ دەروونی یێ خەلکی و کێمکرنا ترس و ئالۆزییێ. لێ ئەڤ تاکێ ھەنێ د ژیانا خۆ ھەموویێ دا نەکەفتییە د تەنگاڤییەکا ھۆسان دا، لەورا دێ بینی وەکی ھۆڤان بەربوونە بازاران و تێرا عەمرێ خۆ کەلوپەل کڕین و ھەلگرتن، بێی رێز و حورمەتا دانعەمر و نەخۆشان بگرن!

 

 

پێنج ژ سەدێ مرۆڤێن دەستھەلاتێ نە، مرۆڤێن رێبەر و ھێژانە، برێڤەبرنا نۆت و پێنج ژ سەدێ ژ خەلکێ سڤیل و سادە دکەن، پترییا وی خەلکی د بازنەکا دیارکری دا دژین ئەوا بۆ ھاتییە دیارکرن، مرۆڤەکێ تاکی یە و پەیوەندییێن وی دگەل دەوروبەران لاوازن و ل دووڤ بەرژەوەندییا کەسوکی نە. ل ڤێرە ئەز تاکێ رۆژئاڤا ناشکێنم، چونکە زۆر مرۆڤێن رێنجبەر و داھێنەر و ئاڤاکەر ھەنە، حەقیقەتا دیارە کو دادپەروەرییا وان ئەو گەھاندن سەرکەفتن و پێشکەفتنێ د گەلەک لایەنان دا، لێ ئەزموون و جیھنابینینا وان جودایە ژ یا مە. فەیلەسوفێن مینا کارل یونگ و لاکان و فوکو و دێریدایی د بیاڤێن جودا دا باس ل سەر مەترسییا مرۆڤێ ھەڤچەرخێ رۆژئاڤایی کرییە، ئەوێ خۆ ناڤدکەت مرۆڤەک زانا و شارستانی. مەبەستا مە ل ڤێرە دەروونێ تاکێ رۆژئاڤایی یە د تەنگاڤییا ئیرۆ دا، ھەرچەندە ئەم نەشێن چ پیڤەرێن گەلەمپەر ل سەر وان بدانین.

 

 

ل رۆژھەلاتی ب گشتی و ل کوردستانێ ب تایبەتی، مرۆڤ پتر ب جڤاکی ڤە گرێدایە، پەیوەندی و بەھایێن خێزان و جڤاکی بھێزن و بەلکی ب گەلەک رەنگان ئەڤە جھێ پاشڤەمانێ بیت، ب تایبەت ل دەما پیڤەرێن ھەلبژارتنا مرۆڤان بۆ کار و خزمەتکرنێ ل سەر بنیاتێ پەیوەندییان بیت (واستەکاری!)، مە نەڤێت نھا وان نموونەیێن نەشرین بھژمێرین. لێ د ڤان دەراڤێن تەنگاڤ دا هەقیقەتەکا دی بەرچاڤە: مرۆڤێ کورد چاڤێ خۆ ل یێ بەرامبەر دگێریت، مەردانی و دلوڤانی پێڤە دیارە، خودان سەربۆرەکا زەنگین یا ژیانێ یە، د ھژمارەکا مەزن یا جەنگ و قەیران و کارەساتان را دەربازبوویە، لەورا ھێزا بەرگریێ ل دەف وی زۆر موکمترە ژ تاکێ رۆژئاڤا (ئەو تاکێ بەلکی دشێت خۆ بکۆژیت گەر چەند دەمژمێرەکان کارەب ژێ بھێتە بڕین!)

 

 

مرۆڤێ کورد ھندەک بەھا و رەوشتێن جوان پێڤە دیارن، رێز و دلوڤانی بۆ مەزن و دانعەمران ھەیە (ھەلبەت ئەڤ سیفاتێن ھەنێ، ل دەف گەلەک مللەت و نەتەوەیێن دی ژی ھەنە). کورد مێھڤانێ خۆ د دانن سەر چاڤێن خۆ، د تەنگاڤییان ژی دا دشێن خۆ بدەنە گوریکرن بۆ برادەر و ھەڤالێن خۆ، و بتایبەت د ڤان کاودانان ھندەک ھەلویستێن مەردانە دیاردبن کو جھێ شانازیێ نە. ھەرچەندە دەستھەلاتا کوردی ھەلویستەکێ جوان و ھێژا وەرگرت د بەرھنگاریکرنا ڤێ پەژیکێ دا، لێ بلا ئەڤ کاودانە ببیتە سەربۆر، نە وەک دەلیڤە کو کێشە و ئاریشەیێن دی بڤەشێرن، وەکی مووچە و مافێن رەوا یێن ھاولاتییێن چەندین سالە د ھەژاری و بێزاریێ دا دژین. ژبەرکو کاودان گرێدایی ساخلەمیێ یە و تەر و ھشک پێکڤە دێ چن، مەترسییا پەژیکێ ل سەر ھەموو چین و مرۆڤانە، لەورا باوەرم دەستھەلاتێ ئەڤ ھەلویستە ب رژدی وەرگرت. دیسان ژبەرکو مرۆڤێ کورد د تەنگاڤییان دا خۆگوریکەر و دلسوزە، دەستھەلاتێ (وەکی دۆژمنێ کورد!) ھەردەم ئەڤە دلسوزییە ب دەلیڤە دیتیە و مافێن ھاولاتییان بەرزەکرینە. ناھێتە ڤەشارتن ئەڤ ھەلویستێ نھا یێ حکومەتێ وەرگرتی جھێ شانازیێ یە، لێ ئاریشەیێن دی مایینە ھەلاویستی و ژیارا خەلکێ دلسۆز مایە بێچارە. نھا چ باشە بھێتە کرن؟

 

 

د ڤێ قوناغێ دا فەرە خواندن و پێداچوونێن باشتر بکەین، چونکە پشتی ڤێ رەوشێ تەرازوو دێ ھێن گۆھەرین، لەورا دڤێت چاڤێن خۆ ڤەکەین و بزانین چارەنڤیسێ مە ھەموویان ئێکە، ئەو پشتبەستنا دەستھەلاتا مە ل سەر دەولەتێن رۆژئاڤا و یێن دەوروبەر کری دڤێت نھا بزڤرینیت ناڤ مالا خۆ، کا چاوا ڤێ پەژیکێ ئەم زڤراندین مالێن مە و دیارکر کو دڤێت مە پاشخانەکا بھێز یا ئابۆری ھەبیت داکۆ نەکەڤینە ژێر دەستێ دەوروبەر. زۆر گرنگە دەستھەلات چاڤەکێ رەحمێ ل تاکێ کورد بگێریت و گرنگیێ ب ژیارا وی بدەت، ئەو تاکێ ھەردەم دلسوز و خۆراگر و خۆگوریکەر د ھەمی جەنگ و قەیرانان دا، ئەو پۆلیس و پێشمەرگە و زێرەڤان و ماموستا و نۆبەدار و فەرمانبەرێن د خەباتێ دا ژ بۆ پاراستن و ئاڤاکرنا خەلکی، ئەوێن ھەردەم د سەنگەران دا بێ مووچە و دووری خێزانێن خۆ د حالەکێ پەریشان دا. ما خۆ حکومەت ب کێ د خۆریت ئەگەر ئەڤێن ھە نەبن؟

 

 

 

دێ دوپاتکەمە ڤە، مەبەستا مە ئەو نینە مرۆڤێ کورد یان یێ رۆژئاڤا بلند بکەین یان بشکێنین، لێ ئەم دشێین نموونەیێن جوان و مفایێ ژ سەربۆرێن رۆژئاڤا وەگرین، دیسان داب و نەریتێن کرێت د جڤاکا خۆ دا نەھێلین. خویایە ھەر دەولەتەک خزمەتا خۆ دکەت و ھاولاتیێ خۆ ل بەراھییا ھەموویان ددانیت، بلا ئێدی ئەم ژی پیچەکێ یێن خۆ بین و گرنگیێ بدەینە ھاولاتیێ خۆ، دەرفەتێن کاری بۆ گەنجان پەیداکەین و پشتەڤانییا داھێنەر و زانا و پسپۆران بکەین. ئەگەر پشتی ڤێ کارەساتێ ئەم پێداچوونێ د خۆ دا نەکەین، دوور نینە ئەم ببینە درندەترین بوونەوەر! چونکە چ مرۆڤان وەکی تاکێ کورد ژ دیرۆکێ وەرە تا نھا بێبەختی و خیانەت و نەخۆشی ل سەر دەستێ دوژمنی و دەستێ دەستھەلاتا خۆ ب خۆ نەدیتینە. نابیت زێدەتر خۆ بخاپینین و بتنێ ئاماژەیێ بدەینە بارێ ئارامی یێ کوردستانێ وەک بەھانە بۆ ھەر لایەنەکێ دی یێ ژیانێ، ئێدی مرۆڤێ کورد یێ ھەست ب شکەستنەکا دەروونی یا مەزن دکەت و د ڤێ رەوشێ دا ئێکجار دێ خەندقیت. ئەردێ کوردستانێ تژی خێر و بەرەکەتە و سەدجار پتر تێرا خەلکێ کوردستانێ ھەموویێ ھەیە. تەمەت چارێک ژ وێ خزمەتا دەولەتێن رۆژئاڤا بۆ ھاولاتیێن خۆ دکەن، بلا دەستھەلاتا مە ژی چاڤێ خۆ بدەتە ڤی مرۆڤێ ھەژار. ئەز ڤێ ب پشتراستی ڤە دبێژم، گەر رەوش و ژیارا تاکێ کورد خۆشتر لێ نەھێت پشتی ڤێ رەوشێ، ئێدی ئەڤ مرۆڤە چ بکەت و چ کارڤەدان ھەبیت بلا ئەم حێبەتی نەمینین، چونکە چ مرۆڤێ دونیایێ ھندە نەخۆشییێ ل سەر دلسۆزییا خۆ را ببەت، دێ بیتە ئاگر و ھەموو سنۆران بەزینیت، وەکی کاراکتەرێ “جوکەر” ی، دێ ب ھەموو دەستھەلاتان ڤە پەقیت و چ ھێز خۆ لبەر ناگرن و باوەری ب چ کەسێ نامینیت. ھیڤیدارین ئەم ژ ڤێ رەوشێ فێرببین و بکەینە ئەزموون، ئێدی پێنگاڤێن باشتر و ساخلەمتر بھاڤێژین.

 

 

 

 

 

مافی تایبه‌تی ئه‌م بابه‌ته‌ به‌ كولتور مه‌گه‌زین. ته‌نها دانانی لینكی بابه‌ت ڕێگه‌پێدراوه‌. هه‌موو په‌ره‌گرافێك و پۆستكردنێك بێ دانانی لینك و ناوی نوسه‌ر و گۆڤاره‌كه‌ دژی یاسای كۆپی ڕایته‌ و لێپێچینه‌وه‌ی یاسایی له‌دوایه‌. ‌