رۆژهەلاتا ناڤین ئەو جهێ شارستانییەت و ئاڤاکرن و پێشکەفتنێن مرۆڤایەتییێ تێدا سەرهەلدایی، ئەو جۆگرافیا ل دەستپێکا مرۆڤایەتیێ هزر د ئاڤاکرن و رێکخستنا ژیانێ دا کری، گەر ئەم هوور ل ژێدەرێن دیروکێ بنێرین دێ گەلەک ب ئاشکەرایی ئەو راستییە ل بەرچاڤێ مە کەڤیت کو ل ڤێ رۆژهەلاتێ مرۆڤ بەری گەلەک جهـ و دەڤەرێن دن هشیاربوویە و ب هشیارانە شارستانیەت و دیروکا خوە ئاڤا کرییە و پێشئێخستییە، دیسان رۆژهەلات خوەدان کەلتورەکێ هەری زەنگین و بالکێشە، دەما مرۆڤێ ڤێرێ ب شانازی ڤە پێنگاڤ ژ سەرگەردانی و بەرەلایی و لاوازییێ بەر ب شارستانییەت و پلان و سیستەمێن پری هزر و ئاین و فەلسەفە و زانست و ئەدەبیات هاڤێتی، وی دەمی دبیت مرۆڤێن گەلەک دەڤەرێن جودا و غەیری رۆژهەلاتێ د تارستان و پاشڤەمان و هۆڤایەتییێ دا ژیا بن. لێ خالا جهێ پرسیار و ل سەر راوەستیانێ ئەوە، چما ئەڤ هشیاری و زانینە.. ئەڤ شارستانییەت و رێکخستنێن ژبۆ یەکەم جار چاڤێن خوە د هەمبێزا ڤێ رۆژهەلاتا دێرین دا ڤەکرین، نەبووینە سەدەم د دەما نها دا ژ دەڤەرێن دن یا ئاڤەدان و پێشکەفتیتر بیت؟ رۆهنبوونا ژیانێ ل ڤی رۆژهەلاتێ ل دەمەکێ هندە زوو ئێدی ل جهێ کو تاکەکێ بەردەوام هشیار و هشمەند و تێگەهشتی بەرهەم بینیت، بەروڤاژی ئەو رۆناهییە یا بەردەوام نەبوو و گەر ل دۆرهێلی بنێرین دێ بینین کو گەلەک جهێن دن یێن وەکی ئەورۆپا و ئەمریکا ژووری و رۆژهەلاتا ئاسییا وەکی ژاپۆن و کۆریا ژێری و چین د سەرکەفتیتر و پێشکەفتیترن و تاک و جڤاکێن وان ژ یێن مە د هشیارتر و تێگەهشتیترن! ئەو چ فاکتەرن مرۆڤێ ڤێ دەڤەرێ هندە بێهێز کری و راوەستاندی؟ کو نە ب تەنێ دەرفەتا هزرکرن و خوەنیاسینێ نەبیت بەلکو ژیان و ژیارا وی ژی ژ ئالییێ هندەکێن بیانی ڤە بهێنە برێڤەبرن! هەروەکی ژینگەها مە بوویە شانۆیەک و خەلکێ وی ب تەنێ ئەکتەرێن بێ شیان و هزر و بیر بن، تاکو لڤین و ژیارا وان ژی ب دەستێن هندەک سینارستێن بەرژەوەندخواز ڤە بهێتە نڤسین و دەرهێنەرێن بیانی ژی ئەوان بەر ب نەدیاری و ژبیرڤەچوون و نڤاندنێ ئاراستە بکەن! هەلبەت ئەڤ یەکە ژی ب ساناهی نە هاتییە بەلکو گەلەک سەدەم و رێکێن جودا ئەم گەهاندینە ڤی ئەنجامی، گەلەک چەرخێن خویناوی و تاری ئەو هەمی هشیارییە ژبۆ راوەستیان و شکەستن و پاشڤەمان و نڤاندنێ ڤەگۆهاستییە. ل ڤێرێ ژبۆ مە دیار دبیت گەر تاک و جڤاک د هشیار نەبن، گەر ئاگەهـ ژ خۆ و دەردۆرا خۆ نەببیت، وی دەمی نەشێن سەردەرییەکا گۆنجایی و ساخلەم دگەل بوویەر و گهۆرین و نوویاتییان بکەن، ب تایبەتی ل ڤی سەردەمی کو ب چاخێ زانست و تەکنەلۆژیا و پێزانینان دهێتە ناڤکرن، کەواتە بەروڤاژی هشیاری و ئاگەهیان مە چەمکێن نڤاندن و بێهشکرن و ب سەردابرنێ هەنە کو د خواندنێن جڤاکناسی و دەروونناسی و دیرۆکی دا ئەڤ پەیڤە ژ واتەیێن خوە یێن فەرهەنگی دەربازی چەمکێن فرەواتە و فرەرەهەند دبن.
ئەڤ پەرتوکا د. عەلی شەریعەتی یا ب ناڤێ (هشیاری و کەرکرن) ب تێر و تەسەلی ل سەر وان چەمکان راوەستیایە و شیایە تا رادەیەکێ مەزن مە ب هشیاری و کەرکرنێ ئاشنا بکەت، جهێ ئاماژە پیدانێ یە کو ئەڤ پەرتوکە د بنەکووکا خوە دا چەند سمینار و پەنەلێن هزری و دووڤچوونێن بیرمەندێ ئیرانی عەلی شەریعەتی نە، کو ل هندەک جهێن تایبەت پێشکێشی جەماوەری کرینە، لەوران ل گەلەک جهێن ڤێ پەرتوکێ شێوازێ ڤەگێران و دانوستاندنێ (دیالۆگ) تێدا خوەیا دبن، کو دبیت خوەندەڤان ل هندەک جهان سەرسام بمینیت پەرتوکەکا هزری ب ڤی شێوازی بهێتە نڤیسین، دبیت ئەڤ شێوازە ببیتە سەدەمێ تام و چێژ ژێ وەرگتنێ، هەلبەت گەلەک جاران ئەڤی شێوازی ژی تایبەتییا خوە هەیە ب تایبەتی دانوستاندن و خالێن جهێن پرسیار و بەرسڤدانێ، ئاسۆیەکێ دی ل بەر خواندەڤانی ڤەدکەت تەڤلی پەرتوکێ ببیت و پتر خوە د ناڤەرۆک و واتە و مەبەستێن بابەتان دا ببینیت، ئانکو ئالۆگۆرەکا (کۆمەنیکەیشن) ئێکسەر و ب لەز د ناڤ بەرا نڤیسین و وەرگێری دا دروست دبیت، ئەڤەژی وەک هێسانکارییەکێ لی دهێت کو وەرگر پتر مفایی ژ مەعریفە و بابەتێن پەرتوکێ وەربگریت ب تایبەتی د ڤێ پەرتوکێ دا گەلەک بابەتێن وەکی (شارستانییەت، پێشکەفتن، داگیرکرن و دەستێوەردان، جڤاک، سیاسەت، ئاین، ئابوور.. تاد) هەنە. کو ب ئەڤان بابەتان شەریعەتی ڤیایە جڤاکێن جیهانا سێیێ ب تایبەتی رۆژهەلاتا ناڤین هشیار بکەت و بانگا وان دکەت؛ چاڤێن خۆ ڤەکەن، هوون ژ هەژی ژیان و خوەشگۆزەرانی و رێز و پێشکەفتنێن مەزنترن، رۆژهەلات گەر دەمەکی دەیکا ژیان و مرۆڤایەتییێ بیت ئیرۆ تاکو سەر هەستی تووشی چەوساندن و پاشڤەمان و ژناڤچوونێ بوویە، دۆژمنێ نها ب رێک و ئالاڤێن نوو و سەردەم مە داگیر دکەت، لەورا گەر هشیاری نەبیت و بەرهنگارییا چەوساندن و داگیرکرنێ نەهێتە کرن، ئەو وی دەمی هەم تاک و هەم جڤاک د پرۆسێسا کەرکرنێ دا نقۆمبوونە.
د. عەلی شەریعەتی د ڤێ پەرتوکا خوە دا ڤێ پرۆسێسێ ب کەرکرنا تاکی و جڤاکان ناڤ دکەت، وەسان دیار دکەت ئالاڤ و رێکێن کەرکرنێ گەلەکن و ژ هەڤجودانە، تا وی رادەیی رۆهن دکەت دەما دبێژیت: (کەرکرن هەر کەرکرنە، گەر خۆ ب ناڤێ زانست و پیرۆزیان ژی بیت) ئانکو گەلەک جاران ب ناڤێ زانست و زانین و سیاسەت و ئابوور.. تاد جڤاک دهێنە ب سەردابرن و ژ هشیارییێ بەر ب کەرکرنێ دچن! بۆ نموونە گەر جڤاکەکی شیانێن خوە ئاڤاکرن و خوە برێڤەبرنێ نەبن، دیسان گەر بەرهەمێ ناڤخۆ و خۆمالی نەبیتن یان ژی نەمینیت، بچووکترین بەرهەم و پێدڤیاتییێن رۆژانە ژی ژ ئالییێ بیانیان ڤە بهێنە بەرهەم ئینان، وی جڤاکی خوە رادەستی بەرخۆرییێ و تەمبەلییێ کر بیت، ئەو وی دەمی ئەو جڤاکە هاتییە کەرکرن و تاکێ وێ بێ ئەندازە د خەوەکا کرێت دا بێ هش و هزر و رۆناهی مایە. تاکو ئەڤ جڤاکە ژ بێهشی و کەرکرنێ بەر ب ئاگەهی و هشیاربوونێ بچیت، گەرەکە خوە بنیاسیت و خوە رێکبێخیت، پیدڤییە ژ بەرخۆرییێ بەر ب بەرهەمئینانێ بچیت، ئانکو دەستان دانەهێلیت و خوە تەسلیمی هێز و ئالاڤێن ب سەردابرن و کەرکرنێ یێن دۆژمنان نەکەت، هەر ب تەنێ هزرکرن و خوەنیاسین و هەڤدوگرتن و باوەری ب خوە بوون دێ شێن بەرهنگاری وان پیلان و هێزێن تاری و داگیرکار بن، فەیلەسۆفێ چینی (کۆنفشیۆس)ی ب جوانترین شێوە ئەڤ یەکە خوەیاکرییە دەما گۆتی: (ئەو کەسێ فێر دبیت بەلێ هزر ناکەت، ئەو کەسەکێ بەرزەیە. ئەو کەسێ هزر دکەت بەلێ فێر نابیت، ئەو کەسە ژی د مەترسیەکا مەزن دایە) ئانکو تاکو ببینە ئەو کەسە یێ هزر ژی دکەت و فێر ژی دبیت. ئەگەر ئەم مفایی ژ ئەزموون و دیروک و شارستانییەتا خوە وەرنەگرین و ژبۆ هزرکرنەکا ساخلەم مەژییێ خوە ب زانست و زانین و دووڤچوونان تێر نەکەین، ئەو وی دەمی ئەم دبەرزەبوون و مەترسیەکا مەزن داینە، کارەساتا هەری ترسناک ژی ئەوە ئەم فێری کەرکرنێ ببین و چ جاران هزر د هشیارییێ دا نەکەین.
نڤیسەرێ هێژا (کاهین کانی) ب وەرگێرانەکا نەرم و سڤک و ب چێژ شیایە ڤی بەرهەمێ گرنگ و مفادار ژبۆ زمانێ مە یێ شرین وەربگێریت، ئەم ژبیر نەکەین وەرگێرانا پەرتوکێن ب ڤی ئاوایی، دەنگێ زەنگێن میهرەبان و هێژانە، تاک و جڤاکێ مە ژ کابووسێن کەرکرنێ، ژ نەهشی و بێئاگەهییێ هشیار دکەن و ژیان و رۆناهییێ نیشانی مە ددەن، ئەڤ ماندیبوونا وەرگێری مە ب کتێبەکێ ئاشنا دکەت تژی ژ تێهزرین و پێداچوون و خوەنیاسینێ، پری باوەری ب خوە بوون و ب ئاگەهبوون و هشیارییێ.
1/11/2016
ڕێنوس و خاڵبەندی تایبەتە بەنوسەر خۆی.